കാതങ്ങൾ താണ്ടി അഫ്ഗാനിലെ ഒരു കുന്നിൻ മുകളിൽ കാണുന്നത് നിസ്സഹായ കാഴ്ചകൾ; പ്രതീക്ഷയോടെ ദൂരത്തേക്ക് കണ്ണും നട്ടിരിക്കുന്ന ചിലർ; ഉറ്റവർ ഉപേക്ഷിച്ചുപോയ മറ്റുചിലർ; പറയാൻ ഒരുപാട് കഥകൾ; ഈ കോട്ടയ്ക്കുള്ളിലെ മോചനം ഓർക്കാവുന്നതിൽ അപ്പുറം; ആ വനിതാ വാർഡിൽ സംഭവിക്കുന്നത്

കാബൂൾ: അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ തലസ്ഥാനമായ കാബൂളിന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്തുള്ള കുന്നിൻ മുകളിലായി, കിലോമീറ്ററുകൾക്കപ്പുറത്തു നിന്ന് പോലും കാണാവുന്ന ഒരു ഇരുമ്പ് ഗേറ്റിനു പിന്നിലായി, വളരെ കുറച്ചുപേർ മാത്രം സംസാരിക്കുകയും സന്ദർശിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരിടമുണ്ട്. അഫ്ഗാൻ റെഡ് ക്രെസന്റ് സൊസൈറ്റി (ARCS) നടത്തുന്ന മാനസികാരോഗ്യ കേന്ദ്രത്തിലെ വനിതാ വാർഡാണിത്. മാനസിക പ്രശ്നങ്ങളുള്ള സ്ത്രീകളെ സഹായിക്കുന്ന രാജ്യത്തെ ഏതാനും സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും വലുതാണ് ഇത്. "ഖല" അഥവാ "കോട്ട" എന്നാണ് നാട്ടുകാർ ഈ സ്ഥലത്തെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.

104 ഓളം സ്ത്രീകളുള്ള ഈ കേന്ദ്രത്തിലെ ജീവനക്കാർക്ക് അവരെ പരിചരിക്കാൻ ഏറെ ബുദ്ധിമുട്ടേണ്ടി വരുന്നു. ഇത്തരം സാഹചര്യത്തിൽ, ഇവിടെയെത്തുന്ന പലർക്കും പുറം ലോകത്തേക്ക് പോകാൻ സാഹചര്യമില്ലാത്ത അവസ്ഥയാണ് നിലനിൽക്കുന്നത്. 25 വയസ്സ് പ്രായം തോന്നിക്കുന്ന മറിയം ഇത്തരത്തിൽ ഒമ്പത് വർഷത്തോളമായി ഇവിടെ കഴിയുകയാണ്.

ഗാർഹിക പീഡനത്തിന്റെ ഇരയാണെന്ന് പറയുന്ന ഇവർ, കുടുംബത്തിൽ നിന്ന് അവഗണനയും ദുരിതവും നേരിട്ടതായും അതിന് ശേഷം ഭവനമില്ലാതെ തെരുവിൽ അലഞ്ഞതായും വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. "ഞാൻ അയൽക്കാരുമായി സംസാരിക്കാൻ പോകുമ്പോഴെല്ലാം എന്റെ സഹോദരന്മാർ എന്നെ അടിക്കുമായിരുന്നു," മറിയം പറയുന്നു. പെൺകുട്ടികൾ ഒരാളുടെയും മേൽനോട്ടമില്ലാതെ പുറത്തുപോകരുതെന്നുള്ള സാംസ്കാരിക വിശ്വാസങ്ങൾ കാരണം വീട്ടിൽ നിന്ന് പുറത്തുപോകാൻ സ്വന്തം കുടുംബം അനുവദിച്ചിരുന്നില്ല എന്നും അവർ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു.

ഒടുവിൽ സഹോദരന്മാർ തന്നെ വീട് കയ്യൊഴിഞ്ഞെന്നും, ചെറുപ്പത്തിൽ തെരുവിൽ അലയേണ്ടി വന്നെന്നും മറിയം വിശദീകരിക്കുന്നു. ഈ സമയത്ത് ഒരു സ്ത്രീയാണ് ഇവരെ കണ്ടെത്തുകയും മാനസിക നിലയെക്കുറിച്ച് ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ച് ഈ കേന്ദ്രത്തിലെത്തിക്കുകയും ചെയ്തത്. മറിയം സന്തോഷവതിയായി കാണപ്പെടാറുണ്ട്. സംഗീതം ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന ഇവർ, കേന്ദ്രത്തിലെ ശുചീകരണ ജോലികൾക്ക് സന്നദ്ധപ്രവർത്തനമായും സഹായിക്കാറുണ്ട്.

പുറത്തുപോകാൻ സന്നദ്ധതയുണ്ടെങ്കിലും, പോകാൻ ഒരിടമില്ലാത്തതിനാൽ മറിയത്തിന് പുറത്തുപോകാൻ സാധിക്കുന്നില്ല. "എന്റെ മാതാപിതാക്കളിലേക്ക് തിരിച്ചു പോകാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. കാബൂളിൽ വെച്ച് വിവാഹിതയാകാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, കാരണം ഞാൻ വീട്ടിലേക്ക് തിരിച്ചുപോയാൽ അവർ വീണ്ടും എന്നെ ഉപേക്ഷിക്കുമെന്ന് എനിക്കറിയാം," മറിയം പറയുന്നു. ദുരിതം നിറഞ്ഞ കുടുംബത്തിലേക്ക് തിരിച്ചു പോകാനാവാത്തതിനാൽ, വാസ്തവത്തിൽ അവർ ഈ സ്ഥാപനത്തിൽ കുടുങ്ങിയിരിക്കുകയാണ്.

അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ, താലിബാൻ ഭരണകൂടത്തിന്റെ കർശനമായ നിയന്ത്രണങ്ങളും പുരുഷാധിപത്യ സമൂഹത്തിന്റെ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ ധാരണകളും സ്ത്രീകളെ സ്വതന്ത്രമായി ജീവിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയുന്നു. നിയമപരമായും സാമൂഹികപരമായും സ്ത്രീകൾക്ക് പുരുഷ സംരക്ഷണം അത്യാവശ്യമാണ്. ഇതിന്റെയെല്ലാം ഫലമായി, ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് പുറത്തുവരാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന പല സ്ത്രീകൾക്കും അത് സാധ്യമാകാത്ത അവസ്ഥയാണ് നിലവിലുള്ളത്.