ജോണ്‍ പോള്‍ രണ്ടാമന്‍ മാര്‍പാപ്പ തുടങ്ങി വച്ച മോസ്‌ക് സന്ദര്‍ശനം തുടര്‍ന്ന് എല്ലാ പോപ്പുമാരും; പോപ്പ് ബെനഡിക്ടും ഫ്രാന്‍സിസ് പാപ്പയും സന്ദര്‍ശിച്ച് പ്രാര്‍ത്ഥിച്ച തുര്‍ക്കിയിലെ ബ്ലൂ മോസ്‌കില്‍ ഇന്നലെ ലിയോ മാര്‍പാപ്പയും എത്തി; തലകുനിച്ചെങ്കിലും പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചില്ലെന്ന് മാധ്യമങ്ങള്‍
വത്തിക്കാന്‍: ഇക്കഴിഞ്ഞ മെയ് മാസത്തില്‍ മാര്‍പ്പാപ്പയായി അവരോധിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം ഇതാദ്യമായി ഇതാദ്യമായി പോപ്പ് ലിയോ പതിനാലാമന്‍ ഒരു ഇസ്ലാമിക ആരാധനാലയം സന്ദര്‍ശിച്ചു. ബ്ലൂ മോസ്‌ക് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇസ്താംബൂളിലെ സുല്‍ത്താന്‍ അഹമ്മദ് മോസ്‌കിലാണ് അദ്ദേഹം തന്റെ കന്നി സന്ദര്‍ശനത്തിനെത്തിയത്. തല കുമ്പിട്ട് വണങ്ങിക്കൊണ്ടായിരുന്നു പോപ്പ് മോസ്‌കിനത്ത് പ്രവേശിച്ചതെങ്കിലും, തന്റെ രണ്ട് മുന്‍ഗാമികള്‍ ചെയ്തതുപോലെ അതിനകത്ത് പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചില്ല എന്നാണ് റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ പറയുന്നത്.
പ്രസ്തുത ആരാധനാലയത്തോടും അവിടെ കൂടിയവരുടെ വിശ്വാസത്തോടും ഏറെ ബഹുമാനം പ്രകടിപ്പിച്ചു തന്നെയായിരുന്നു പോപ്പിന്റെ സന്ദര്‍ശനം എന്ന് വത്തിക്കാന്‍ വക്താവ് പറഞ്ഞു. നാല് ദിവസത്തെ സന്ദര്‍ശനത്തിനാണ് ഇപ്പോള്‍ മാര്‍പ്പാപ്പ തുര്‍ക്കിയില്‍ എത്തിയിരിക്കുന്നത്. അതിന് ശേഷം അദ്ദേഹം ലെബനന്‍ സന്ദര്‍ശിക്കും. മോസ്‌ക് സന്ദര്‍ശനത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന് ഇസ്താംബൂളിലെ സെയിന്റ് ജോര്‍ജ്ജ് കത്തീഡ്രലില്‍ വെച്ച് ഈസ്റ്റേണ്‍ ഓര്‍ത്തഡോക്സ് ചര്‍ച്ച് അദ്ധ്യക്ഷന്‍ പാട്രിയാര്‍ക്ക് ബര്‍ത്തലോമ്യുവിന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍ ഊഴ്മളമായ സ്വീകരണം നല്‍കി.
1603 മുതല്‍ 1617 വരെ ഓട്ടോമന്‍ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധിപനായിരുന്ന സുല്‍ത്താന്‍ അഹമ്മദ് ഒന്നാമന്റെ പേരിലാണ് ഔദ്യോഗികമായി ബ്ലൂ മോസ്‌ക് അറിയപ്പെടുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന് കീഴിലായിരുന്നു ഇതിന്റെ നിര്‍മ്മാണം നടന്നതും. നീലയും ഹരിതനീലിമയും നിറമുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് ടൈലുകല്‍ കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ചിട്ടുള്ള ഈ മോസ്‌കില്‍ എല്ലാ വര്‍ഷവും ലക്ഷക്കണക്കിന് സന്ദര്‍ശകര്‍ എത്താറുണ്ട്. 2014 ല്‍ പോപ്പ് ഫ്രാന്‍സിസ് ഇവിടെ എത്തി പ്രാര്‍ത്ഥനകള്‍ നടത്തിയിരുന്നു. അതിനു മുന്‍പായി 2006 ല്‍ പോപ്പ് ബെനെഡിക്ട് പതിനാറാമനും ഇവിടെയെത്തി പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചിരുന്നു.
മോസ്‌കില്‍ ആദ്യമായി സന്ദര്‍ശനം നടത്തി ചരിത്രം സൃഷ്ടിച്ചത് മാര്‍പ്പാപ്പ ജോണ്‍ പോള്‍ രണ്ടാമനായിരുന്നു. 2001 ല്‍ ഡമാസ്‌കസിലെ ഉമയ്ദ് മോസ്‌കിലായിരുന്നു അദ്ദേഹം സന്ദര്‍ശനം നടത്തിയത്. മുന്‍ മാര്‍പ്പാപ്പ ആസൂത്രണം ചെയ്ത സന്ദര്‍ശനങ്ങളായിരുന്നു തുര്‍ക്കിയിലേതും ലെബനനിലേതും. ആ സന്ദര്‍ശനങ്ങളുടെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യമായി കണ്ടിരുന്ന 'ബന്ധങ്ങള്‍ കെട്ടിപ്പടുക്കുക' എന്നത് മെയ് മാസത്തില്‍ തന്നെ പുതിയ മാര്‍പ്പാപ്പ ഏറ്റെടുത്തിരുന്നു.
ലോകം അക്രമത്തിലേക്ക് തിരിയരുതെന്ന് സന്ദര്‍ശനം ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുന്‍പ് തന്നെ മാര്‍പ്പാപ്പ മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കിയിരുന്നു. ഇത് മനുഷ്യന്റെ ഭാവിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. മൂന്നില്‍ ഒന്ന് ക്രിസ്തുമത വിശ്വാസികളുള്ള ലെബനനില്‍ അദ്ദേഹം മത നേതാക്കളെ കാണുകയും വിശ്വാസികളുമായി സംവേദിക്കുകയും ചെയ്യും. സന്ദര്‍ശനത്തിന്റെ അവസാന ദിവസം, 2020 പോര്‍ട്ട് സ്‌ഫോടനം നടന്ന ബെയ്‌റൂട്ടിലെ നദിക്കഭിമുഖമായ വേദിയില്‍ അദ്ദേഹം കുര്‍ബാനയില്‍ പങ്കെടുക്കും. 200 ല്‍ അധികം പേര് കൊല്ലപ്പെട്ട സ്‌ഫോടനഥ്റ്റില്‍ 7,000 ഓളം പേര്‍ക്ക് പരിക്കേറ്റിരുന്നു.