ബന്ദികളെ കൂടുകളിലിട്ട് കൊല്ലൊക്കൊല ചെയ്തു; ഇടുങ്ങിയ അറകളില് വെച്ച് ചിലരെ ലൈംഗികമായി പീഡിപ്പിച്ചു; മരിച്ചവരുടെ നട്ടെല്ല് വളഞ്ഞുപോയ നിലയില്; ഏഴ് കിലോമീറ്റര് നീളവും 80 ഒളിത്താവളങ്ങളും അടങ്ങിയ ഹമാസിന്റെ മരണ തുരങ്കത്തില് ഇതാദ്യമായി കയറി മാധ്യമ പ്രവര്ത്തക; ഞെട്ടിക്കുന്ന കാഴ്ചകളില് നിന്ന് എങ്ങനെയും ഓടി രക്ഷപ്പെടാന് തോന്നുമെന്ന് നതാലി ലിസ്ബോണ
ഹമാസിന്റെ മരണ തുരങ്കത്തില് ഇതാദ്യമായി കയറി മാധ്യമ പ്രവര്ത്തക
ഗസ്സ: ഗസ്സയിലെ ഹമാസിന്റെ തുരങ്കങ്ങള് കുപ്രസിദ്ധമാണ്. ഇസ്രയേലുമായി ഏറ്റുമുട്ടല് രൂക്ഷമായിരുന്നപ്പോള്, ആയുധ സംഭരണത്തിനും, ആക്രമണ ആസൂത്രണത്തിനും, ഒളിത്താവളത്തിനുമായാണ് ഹമാസ് ഈ തുരങ്കങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ഹമാസിന്റെ സുപ്രധാന തുരങ്കം നവംബറില് ഇസ്രയേല് പ്രതിരോധസേന കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഏഴ് കിലോമീറ്റര് നീളവും 25 മീറ്റര് ആഴവും 80 മുറികളുമടങ്ങിയ തുരങ്കമാണ് ഐഡിഎഫ് കണ്ടെത്തിയത്. ഇപ്പോഴിതാ ഗസ്സയിലെ ഹമാസിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഭൂഗര്ഭ ശൃംഖലകളിലൊന്നിന്റെ ഉള്ളില് നിന്നുള്ള ഞെട്ടിക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങള് ആദ്യമായി പുറത്ത് വന്നിരിക്കുകയാണ്.
ഇസ്രായേല് പ്രതിരോധ സേനയ്ക്കൊപ്പം (IDF) റഫയിലെ തുരങ്കം സന്ദര്ശിച്ച മാധ്യമപ്രവര്ത്തകയായ നതാലി ലിസ്ബോണയാണ് ( ഡെയ്ലി മെയില് മധ്യേഷ്യ കറസ്പോണ്ടന്റ്) ഉള്ളിലെ ഭീകരമായ അവസ്ഥകള് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്തത്. 7 കിലോമീറ്റര് (4.3 മൈല്) നീളമുള്ള ഈ തുരങ്കം 80 ഒളിത്താവളങ്ങള് ഉള്ക്കൊള്ളുന്നു, കൂടാതെ ഈജിപ്ത് അതിര്ത്തിയോട് ചേര്ന്നുള്ള ഫിലാഡെല്ഫി ഇടനാഴിക്ക് സമീപമുള്ള ജനവാസ കേന്ദ്രത്തിന് താഴെയാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.
'ശ്വാസം കിട്ടുന്നില്ല, ഇടുങ്ങിയ ഇടങ്ങള് പേടിയുള്ളവര് സൂക്ഷിക്കണം'
തുരങ്കത്തിന്റെ പ്രവേശന കവാടത്തിലൂടെ ഇഴഞ്ഞുകയറിയ നതാലിയുടെ വിവരണം ഇങ്ങനെ: ഇടുങ്ങിയ സ്ഥലങ്ങളോടുള്ള ഭയമുള്ളവര്ക്ക് ഇവിടെ പ്രവേശനമില്ല. ചില മീറ്ററുകള്ക്ക് ശേഷം തല കുനിച്ചുകൊണ്ട് നടക്കാന് കഴിഞ്ഞെങ്കിലും, പലപ്പോഴും തല മുകളില് തട്ടി. കൈകള് നീട്ടാന് പോലും കഴിയാത്തത്ര ഇടുങ്ങിയ തുരങ്കത്തില്, ടോര്ച്ചില്ലാതെ ഏതാനും സെന്റിമീറ്ററുകള് പോലും മുന്നോട്ട് കാണാന് കഴിഞ്ഞില്ല.
ഉള്ളിലെ വായു നേര്ത്തതും വീര്പ്പുമുട്ടിക്കുന്നതുമായിരുന്നു. 'മിനിറ്റുകള്ക്കുള്ളില് എന്റെ നെഞ്ചുമുറുകി, ചൂട് എന്നെ കീഴടക്കി, സംസാരിക്കാന് പോലും പ്രയാസപ്പെട്ടു.' ഭീകരര് ഇവിടെയില്ലെന്ന് അറിയാമെങ്കിലും തിരികെ ഓടി രക്ഷപ്പെടാനാണ് തോന്നിയതെന്നും റിപ്പോര്ട്ടര് വെളിപ്പെടുത്തി.
ബന്ദികളുടെ കൊടുംക്രൂരത: വളഞ്ഞ നട്ടെല്ലുമായി മൃതദേഹങ്ങള്
ഹമാസ് ബന്ദികളാക്കിയ 254 പേരില് പലരെയും ഇത്തരം തുരങ്കങ്ങളില്, പൂര്ണ്ണമായ ഇരുട്ടില്, ചിലരെ ഏകദേശം രണ്ട് വര്ഷത്തോളം പാര്പ്പിച്ചു എന്നത് ഊഹിക്കാന് പോലും കഴിയാത്ത കാര്യമാണ്. ബന്ദികള്ക്ക് ഭക്ഷണവും വെള്ളവും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളും നിഷേധിച്ചു. സിവിലിയന്മാര്ക്കായി കൊണ്ടുവന്ന സഹായം പോലും ഹമാസ് പ്രവര്ത്തകര് അവരുടെ മുന്നില് വെച്ച് കഴിച്ചു.
ചിലരെ കൂടുകളില് പാര്പ്പിച്ചു. ഇടുങ്ങിയ അറകളില് വെച്ച് ചിലരെ ലൈംഗികമായി പീഡിപ്പിച്ചു. ഒരു വര്ഷത്തിലേറെ നേരെ നില്ക്കാന് കഴിയാതിരുന്നതിനെ തുടര്ന്ന്, കൊല്ലപ്പെട്ട ബന്ദികളുടെ മൃതദേഹങ്ങള് വളഞ്ഞ നട്ടെല്ലുകളോടെയാണ് കണ്ടെത്തിയത്.
ഹദാര് ഗോള്ഡിന്റെ മൃതദേഹം
ഇസ്രായേലിന്റെ ഏറ്റവും കൂടുതല് കാലം ബന്ദിയാക്കപ്പെട്ട സൈനികനായ ലെഫ്റ്റനന്റ് ഹദാര് ഗോള്ഡിന്റെ മൃതദേഹം 11 വര്ഷത്തിലേറെ ഒളിപ്പിച്ച സ്ഥലവും ഈ തുരങ്ക ശൃംഖലയിലാണ്. 2014-ലെ ഓപ്പറേഷന് പ്രൊട്ടക്റ്റീവ് എഡ്ജിനിടെ 23-ാം വയസ്സില് കൊല്ലപ്പെട്ട ഗോള്ഡിന്റെ മൃതദേഹം അടുത്തിടെയാണ് ഇസ്രായേല് തിരികെ കൊണ്ടുവന്ന് സംസ്കരിച്ചത്.
റഫ ബ്രിഗേഡ് കമാന്ഡര് മുഹമ്മദ് ശബാന ഉള്പ്പെടെയുള്ള മുതിര്ന്ന ഹമാസ് കമാന്ഡര്മാര് ഈ തുരങ്ക പാത ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഈ തുരങ്ക ശൃംഖലയ്ക്ക് തൊട്ടടുത്ത് UNRWA-യുടെ കെട്ടിടവും സ്കൂളുകളും പള്ളികളും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹമാസ് അംഗങ്ങളെ UNRWA ജോലിക്ക് വെച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഇസ്രായേല് ആരോപിക്കുന്നു.
റഫയിലെ തുരങ്കങ്ങളില് മാത്രം ഐ.ഡി.എഫ്. ഏകദേശം 40 ഭീകരരെ വധിക്കുകയോ പിടികൂടുകയോ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഒക്ടോബര് 10-ലെ വെടിനിര്ത്തല് ഉടമ്പടിയിലെ പ്രധാന വ്യവസ്ഥ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരും അല്ലാത്തവരുമായ എല്ലാ ബന്ദികളെയും തിരികെ നല്കുക എന്നതായിരുന്നു. എന്നാല്, ഒക്ടോബര് 7 ആക്രമണത്തിനിടെ കൊല്ലപ്പെട്ട ഇസ്രായേല് പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥന് റാന് ഗ്വിലിയുടെ മൃതദേഹം ഇപ്പോഴും തിരികെ നല്കിയിട്ടില്ല.
അനിശ്ചിതമായ ഭാവിയും നേതൃത്വ പ്രതിസന്ധിയും
ഹമാസ് ഇപ്പോഴും ഗാസയില് പിടിമുറുക്കി ഭരണം തുടരുമ്പോള്, ഇസ്രായേല് പ്രധാനമന്ത്രി ബെഞ്ചമിന് നെതന്യാഹു, യു.എന്. പിന്തുണയുള്ള സമാധാന പദ്ധതിയുടെ ആദ്യഘട്ടം പൂര്ത്തിയാവാറായി എന്നും, ഹമാസിനെ നിരായുധീകരിക്കുന്ന രണ്ടാം ഘട്ടം ഉടന് ആരംഭിക്കുമെന്നും പ്രസ്താവിച്ചു. എന്നാല്, ടോണി ബ്ലെയറിനെ ട്രംപിന്റെ 'സമാധാന സമിതി'യുടെ അധ്യക്ഷസ്ഥാനത്ത് നിന്ന് അറബ്, മുസ്ലീം രാജ്യങ്ങളുടെ എതിര്പ്പിനെ തുടര്ന്ന് ഒഴിവാക്കിയത്, ഗാസയുടെ ഭാവി ഭരണനിര്വ്വഹണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അനിശ്ചിതത്വം വര്ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഈ മരണതുരങ്കങ്ങളില് നിന്ന് ഭീകരര് ആയുധങ്ങള് താഴെ വെക്കുമെന്ന് വിശ്വസിക്കാന് കഴിയില്ലെന്നും റിപ്പോര്ട്ടര് കൂട്ടിച്ചേര്ത്തു.